Na vele jaren zwervend met een zeilboot over de het IJsselmeer, de Noord- en Oostzee lonkte het land. We werden landrotten tijdens de zomervakantie van 2019. Onze oudste dochter nam zich voor een deel van haar studie Psychologie in het Noorse Bergen te gaan doen.
Zo werd het idee geboren om haar weg te brengen met een gehuurde camper en er een rondreis door het zuidwesten van Noorwegen van te maken. Via een zoektocht met Goboony en Paul's Camper huurden we een camper van een klein bedrijf in het Groningse Nieuwe Pekela. Op zondag 21 juli vertrekken we vanuit Groningen naar Hirsthals in het noorden van Jutland, Denemarken. De foto's die hier zijn opgenomen zijn uitsneden uit het fotoboek wat we van deze vakantie maakten.
Op zondag checken we in op de ferry die ons 's-nachts van Hirsthals naar Langesund brengt. De overtocht is relaxed na een lange rit van ca. 800km. Oorspronkelijk was het plan om naar Kristiansand te varen om westelijker te kunnen beginnen, deze overtocht was niet beschikbaar. Om 8 uur de volgende ochtend zijn we in Noorwegen en begint het avontuur echt. We hebben niets besproken en zijn uit op de romantiek van wild kamperen.
Vanuit Langesund vertrekken we naar Hornnes. Om een beetje te wennen gaan we naar de camping gelegen aan het meer 'Breidfla' dit meer is onderdeel van een langgerekt fjord 'Otra' met diverse stuwen waarmee energie wordt opgewekt. De camping is mooi en ligt in het bos aan het meer met op een steenworp afstand de Fennevossen. Deze relatief vlakke waterval is een van de velen die we nog zullen tegen komen op deze reis.
De volgende morgen vertrekken we in de richting van Stavanger. Onderweg stoppen we voor onze eerste wandeling en 'beklimmen' we Fennefossenvjelet. Onze eerste hike naar het radio ontvangststation op 460hm met onderweg verschillende watervallen Toen we bijna op hoogte waren was er een ven vol met bloeiende lelies, bijzonder op 400m boven zee niveau.
We hebben er specifiek voor gekozen om vanuit Langesund niet over de 'grote' weg langs de kust te rijden maar juist door het binnenland van Telemarken te rijden. De grote van de weg is in Noorwegen betrekkelijk, de grote van de weg wordt bepaald door wat er past, ik kom daar later nog op terug. Na onze wandeling gaan we op pad naar Stavanger. We zijn benieuwd naar deze stad aan de noordzeekust, maar omdat we 'laat' zijn vertrokken is de enige camping in Stavanger vol. De stad heeft buiten de camping geen specifieke camperparkeerplaats en beloofd erg streng te zijn voor illegaal kamperen.
Om die reden besluiten we op zoek te gaan naar een alternatief, gelukkig hebben de mesen van de camping een tip en rijden we verder door naar de kust. We worden naar Olberg gestuurd, verrassend genoeg ligt de camping bijna op het noordzeestrand en zien we veel overeenkomsten met Zweedse kusten.
De camping is in olbergstranden, met een zeer karakteristieke vissers nederzetting en vissershaven vlakbij de camping. Het geheel omringd door de bekende 'ronde' stenen. Het is er wel druk, het strand trekt ook hier veel bezoekers en toeristen aan, maar de sfeer is gemoedelijk
We maken plannen voor de volgende dag en besluiten niet een extra dag in Stavanger te blijven maar door te reizen naar de eerste grote attractie. Hardlopen op nieuwe locaties is echt heel leuk, zeker wanneer deze locatie wordt aangegeven door paaltjes met een blauwe kop op de ronde stenen langs de Noordzee. Deze trailrun ging gepaard met enig spoorzoeken maar uiteindelijk eindigt het weer op de camping. We vertrekken naar de Preikestolen
Nu begint de reis door Noorwegen echt, de route loopt via pontjes en bruggen en levert mooie vergezichten op. We hebben ons voorgenomen niet elke dag grote afstanden af te leggen, dus vandaag doen we maar een klein stukje. We gaan van de strandcamping naar de camping bij de Preikestolen. Het wordt een heel mooie route via 'the scenic highway', hier moet je bij tegenliggers achteruit. Na de oversteek met de pont verandert het landschap enorm en rijden we hoog langs het diepe Lysefjord.
Op de camping gaat vader uit fietsen op de MTB, maar was na 20 minuten terug met een flinke vleeswond op zijn linkeronderbeen. Dus op naar de dokter, 12 hechtingen rijker en 45 euro armer zijn we om 18:30 opnieuw op de camping. Morgen gaan we vroeg op, om de beklimming van de Preikestolen te doen.
Vanochtend vroeg opgestaan (06:00) om op tijd aan de beklimming van de Preikestolen te beginnen. Om 07:15 zijn we gestart met lopen. De eerste echte vroege starters kwamen toen al weer naar beneden. De wandeling omhoog duurt ongeveer twee uur met maar 6 kilometer maar wordt bepaald door een flink aantal hoogte meters.
Op het plateau aan gekomen werden we getrakteerd op overweldigende uitzichten. Als je net boven bent durf je echt niet bij de rand van het plateau te komen, het fjord ligt 600m lager. Na een tijdje zit je enigszins ongemakkelijk met je beentjes over de rand. Op het plateau is het druk en er staat een rij om 'de' foto te kunnen maken op het uiterste puntje, toch wachten we dat moment af. Na een klein uurtje genieten lopen we terug naar beneden
Onderweg kom je langs diverse vennen honderden meters boven zee niveau. Op een van die plekken wordt gekampeerd en brand een vuurtje er hangt een hippie achtige sfeer. We dalen verder en als we op de parkeerplaats aankomen zijn we een betje moe en hebben geen zin meer om ver te rijden.
Na 25km zijn we aangekomen op de kleine Tusdal camping aan een mooi meer. We staan aan het randje van het prive strand en houden verder een rustige middag
Preikestolen (The Pulpit Rock) torent 604 meter boven de Lysefjord uit, en de tocht daar is een van de beroemdste bergwandelingen van Noorwegen. De belangstelling voor Preikestolen is groot, met meer dan 300.000 natuurliefhebbers die elk jaar de beroemde rotsformatie bezoeken.
De acht kilometer lange wandeling begint bij de berghut Preikestolen Fjellstue. Trek in totaal vier uur uit voor deze matig veeleisende wandeling. Doe mee aan een van de rondleidingen die dagelijks plaatsvinden van april tot oktober (afhankelijk van de weersomstandigheden), bewonder de klif vanaf een rondvaartboot op de fjord, of doe beide - sommige tours bieden gecombineerde wandelingen en cruises. https://www.visitnorway.com/places-to-go/fjord-norway/ryfylke/the-lysefjord-area/hiking-to-preikestolen/
Vanaf de Tysdal camping loopt Jaap weer een eerste rondje hard met zijn nieuwe aanwinsten (hechtingen), dat gaat prima. Na het ontbijt vetrekken we met als bestemming Skeare, of Odda. Op de route moeten we ook weer een stukje varen met een pont, daarna besluiten we te stoppen in Sand.
Het blijkt een mooi plaatsje waar we lunchen en naar de waterval, en de vistrap gaan kijken. Hierna gaan we door naar Odda waar we onderweg nog stoppen om het natuur geweld van de Lattefossen te aanschouwen. Mooie grote watervallen vanuit het daarboven gelegen meer. In Odda gaan we opzoek naar een plekkie om wild te camperen, dat mislukt. Het is erg druk met campers in Odda en dus besluiten we een stukje terug te rijden naar een kleine camping.
De romantiek van 'Wild kamperen' vinden we tot nu toch niet in het zuidwesten van Noorwegen. Wij vinden het als Nederlanders doorgaans niet druk, eigenlijk alleen op plaatsen waar het toerisme echt samenkomt. Toch vindt je op heel veel plaatsen bordjes met 'No camping'. Op veel plaatsen waarvan je denkt hier kan ik vrij staan, kan het toch niet of is er een vaag verbod door een landeigenaar van kracht. In Odda is het extreem, we parkeren de bus even op een plek nabij een boerderij en zien het bordje staan. Ik wil alleen even 1 kilometer verder op kijken op de fiets of we daar kunnen staan zonder het risico te lopen deze afstand achteruit te moeten rijden. Maar onmiddellijk komt de boer verhit verhaal halen en stuurt ons brut weg.
Vandaag hebben we de kleinste afstand tot nu toe gedaan. De tip van de vriendelijke medewerker van de VVV in Odda was om een wandeling te doen in Sundal. Hiervoor hoeven we alleen door de tunnel die onder de Gletsjer doorloopt. na 25 km komen we in een schattig plaatsje met een kleine camping met een haven direct aan het meer. We twijfelen even maar besluiten een plek te zoeken en staan vervolgens (omdat vroeg zijn) op het mooiste plekje van de camping direct aan het fjord.
Als we de lunch op hebben gaan we op het heetst van de dag beginnen aan een hike van ca. 5 km naar een bergmeer, en de Gletsjer. Het is weer erg mooi met een temperatuur van 25 graden en meer. Het meer en de uitzichten op de Gletser zijn betoverend mooi en passeren enkele krakkemikkige bruggetjes die over watervallen leiden naar een strand aan de andere kant van het gletsermeer. De gletser heet de Bondhusbrea dit is de engelse beschrijving op https://www.visitnorway.com/listings/hike-to-the-bondhus-glacier-bondhusdalen
From the parking lot there is a quality gravel road, Isvegen to Lake Bondhusvatnet, 190m AMSL. The road was built in 1863 to transport ice from the Bondhusbreen Glacier down to the fjord for export. It has later been maintained as an unusually beautiful tourist attraction. There is a path further along the lake and up to Vetledalen valley, 320m AMSL where you will be closer to the Bondhusbrea Glacier. The Bondhusbrea Glacier is often mentioned as the best site for glacier climbing in the country. The Bondhusdalen valley is central in Folgefonna National Park, and it is not a cooincidence that this was the location where the National Park was opened May 14th, 2005 by Queen Sonja. You can see her signature on a rock by Lake Bondhusvatnet. The area has been a magnet for tourists and mountain goers since the middle of the 1800’s
Na twaalf km zijn we terug bij de bus. Als we aan de warma hap - soep en een broodje - zitten zeilen we ineens hoog aan een harde wind. De luifel op 30 garden omhoog aan de camper, we hebben we dus snel gereefd. Gevolg was wel dat de soep voorzien was van een laagje gravel en de broodjes verspreid lagen over het kampeerterrein. Na nog wat onweer is het lekker afgekoeld. Morgen gaan we weer wat verder rijden, waarschijnlijk naar Voss. Maar eerst nog even bootje varen in de ochtend. Het water blijft trekken.
De bovenstaande foto is echt, het lijkt surrealistisch wat schoonheid betreft maar is echt adembenemend mooi. Het azuurblauwe kristal heldere water en ijskoud, maar kon het toch niet laten een rondje te zwemmen. De triatleet die hier niet zwemt bestaat niet, het water was onder de tien graden, maar zeker de moeite waard en ik was niet de enige.
In de ochtend hebben we op de camping een bootje gehuurd en zijn we van de camping ca 15 km naar het westen op het fjord gevaren. Op zoek naar koffie in een kleine plaats aan het fjord. Helaas zonder succes want toerisme lijken Noren niet echt iets mee te hebben.
Vandaag zijn we van Sundal naar Voss gereden. We komen nu ten noorden van onze eindbestemming. Uiteindelijk waren we laat weg en dus ook later in Voss. Wild kamperen werdt het niet en de locale camping in Vossevangen was vol. Uiteindelijk komen we op een kleine camping aan de Tvindevossen (waterval) terecht. Redelijk dicht aan de weg maar het water wat te pletter valt overstemd het langs rijdende verkeer. Vreemd er worden echt busladingen toeristen uitgelaten bij de waterval waarvan wij niet meer echt onder de indruk lijken. Het went dus snel. Vader durft weer een rondje te fietsen en later vertrekken we met bestemming Gaupanger?.
Vandaag was een bijzondere dag, we zijn van Voss naar Gudvagen gereden om daar het smalste fjord van Noorwegen te zien. Heel bijzonder vanwege de steile bergwanden tot 1km hoog. Verder is Gudvangen een oord waar een toeristische ferry vandaan gaat en daarom druk. Het vikingdorp was dusdanig geprijsd dat wij Nederlanders dat hebben overgeslagen.
Na Gudvangen zijn we naar Flam gegaan. Hier vandaan vertrekt de Flambaan een redelijk bekende spoor door de bergen. Hier kun je ook fietsen op een oud deel van het spoor, maar het huren van extra fietsen kost 90 euro per fiets. Beetje te gek vonden wij. Na Flam zijn we verder gegaan in de richting van Kaupanger. Je kunt naar Kaupanger via een 25km lange tunnel en via de bergpas.
Wij zijn via de bergpas gegaan. Een heel smalle weg waarbij een tegenligger direct een probleem oplevert. Onze ervaring werdt vooral veroorzaakt door een aantal Aziatische medemensen die duidelijk wisten hoe een berg file te veroorzaken. Na de pas loopt de weg redelijk steil naar beneden, en vervolgens naar een veerboot om het Songefjord over te steken.
Dit was een regendag, een eerste echte volle dag regen. Wat doe je dan met twee dochters en een vrouw. Je gaat naar de het overdekte winkelcentrum. Dat was in Sogndal een middelgrote provincie plaats. Na dit iets wat (volgens de dames) teleurstellende bezoek - Sophie heeft nog wel een nieuw engels leesboek gekocht - Gaat de reis verder naar Gaupne.
Belangrijkste reden is de bereikbaarheid van de Nigardsbreen (gletsjer). Vader fietst na zijn rondje lopen in de ochtend nog een rondje om de weg naar de gletsjer te verkennen. Het is namelijk een weg met 3 cijfers de 604 en dat doet vermoeden dat de weg smal zal zijn. Maar als hij terug komt kan hij melden dat de rit naar de parkeerplaats bij de Gletsjer met de camper te doen is. Dus snel wordt een Gletsjerwandeling geboekt en gaan we te bedde om fit op pad te kunnen gaan.
Nigardsbreen:
Dit is een van de meest toegankelijke gletsjers, waar je van heel dichtbij in het blauwe ijs kunt kijken, en iedereen ouder dan vijf jaar kan samen met gidsen gletsjerwandelingen maken. Wanneer je de schilderachtige vallei van Jostedalen oprijdt, kom je uit bij het Breheimsenteret - het nationale parkcentrum, met een architectuur geïnspireerd op de gletsjerformaties. Vanaf dit centrum is het een korte rit naar de parkeerplaats, en vanaf daar kun je ofwel langs het meer naar de gletsjer zelf lopen of met de boot over het meer.
Zelfs op deze lage hoogte van bijna 300 meter (1000 voet) boven zeeniveau, krijg je het gevoel dat je in een alpiene, zelfs poolomgeving bent tussen het meer en de gletsjertong, en verderop in de rivierdelta kun je waarnemen enkele van de processen die het landschap vormen. Het smeltwater van de gletsjers is een enorme nationale energiebron voor de opwekking van waterkracht. Dit unieke landschap heeft kunstenaars ook geïnspireerd om enkele van de belangrijkste kunstwerken in het Noorse nationaal-romantische tijdperk te schilderen.
Vandaag gaat het gebeuren, we gaan een gletsjerwandeling doen. De gletsjer heet Nigardsbreen en is een gletsjertong van de Jostendalbreen. De rit er naar toe via de n604 is al scenic te noemen - zoals de Noren dat doen - de weg is dan ook een toeristenvegen. We rijden door een kloof langs de rivier naar de parkeersplaats bij de Gletsjer. Als we ons gemeld hebben, krijgen we stijgijzers en een ijshamer.
Daarna gaan we met een boot over het gletsjermeer naar de start van de wandeling. Eerst moeten we nog een uur over de ronde stenen, wat als snel steiler wordt. Na het eerste deel komen we op het punt waar we een harnas krijgen en worden aangelijnd met nog 12 anderen. Dan begint de wandeling over het ijs. Het is indrukwekkend hoe groots alleen deze gletsjertong is. De foto's vertellen de rest van het verhaal.
Na onze wandeling op de Gletsjer hadden we niet veel zin meer om nog ver te rijden. We zijn dus een klein stukje de n604 af gereden en in Gjerde terecht gekomen. Een mooi plekje aan de snel stromende rivier die bij de Gletsjer ontspringt. We waren al later in de middag en zagen niemand bij de receptie, dus zijn zo het terrein op gereden. Toen Sandra later ging betalen blijkt dat de eigenaar van de camping voor ons al een stuk of 10 campers had weggestuurd. Ze waren dus al vol toen wij kwamen. Gelukkig mochten we blijven. Het doel voor morgen of overmorgen is om via de route 13 'Kaulerfjellet' verder richting Bergen te gaan.
We zijn vertrokken uit Gjerde bij de Nigardsbreen. Doel was om - zoals gisteren gezegd - via route 13 naar Lavik o.i.d. te gaan. Ietsje naar het zuidwesten en in de richting Bergen. Maar de route van de Nigardsbreen, terug naar Sogndal om vervolgens over te varen naar Dragsvik was al zo lang dat we hebben besloten om na de overtocht te stoppen.
We zijn over de Kaulerfjellet, route 13 onderdeel van de Noorse Scenic Highway gereden, en bijzonder is het. Na een flink aantal haarspelden kom je boven op het plateau en daal je langzaam af naar Dragsvik. Onderweg kom je nog wel bezienswaardigheden tegen, haast hebben we dus niet.
De reis duurde lang een omdat er in de tunnel na Sognedal een ongeluk was gebeurd. Maar uiteindelijke komen we op een heel mooie plek aan het water terecht vlak bij de veerhaven van Dragsvik. Boodschappen hebben we dan nog niet gedaan, dus Jaap combineert zijn fietsen met een bezoek aan de supermarkt in Balestrand.
Na Dragsvik gaat de reis verder richting Bergen, we vervolgen via de 'autosnelweg'. Zoals gezegd is de snelweg een betrekkelijk begrip, de Noren leggen de weg aan die past. Zo kan het gebeuren dat je op een snelweg toch gebruik moet maken van inhaal plaatsen. We proberen terug naar de kust te komen om via de kust naar Bergen te rijden. Uiteindelijk stoppen we in Botnen aan het Sognefjord. We zijn verbaasd over de vele Zalmboerderijen in het fjord het lijkt een flinke industrie.
De volgende dag reizen we via de E39 verder naar Bergen en komen daar in de middag aan. We kamperen op een van de stadscampings en gaan met de tram naar het centrum om een restaurant te zoeken. Sophie gaat op weg naar haar nieuwe huis om kennis te maken met haar huisgenoot en haar weg te vinden op de universiteit. Uiteindelijke eten we aan de haven, vis natuurlijk!
De dag erna slenteren we door de stad, bekijken Sophie's nieuwe kamer en gaan met de bergbaan omhoog. Als we op de boven van het uitzicht genieten wordt ik op mijn schouder getikt. Ik kijk verrast om, het is Pascal Zuiderwijk mijn Rotterdamse collega die ook door Noorwegen reist. Koffie en een praatje over dit fantastische land, zij beginnen en wij gaan morgen naar de ferry om varend terug naar Hirsthals (DK) te gaan.
De volgende dag is korter, we pakken in en vertrekken naar de haven voor een reis over zee. We varen van Bergen, via Stavanger terug naar Hirsthals. We schepen in, denkend aan wat we de afgelopen twee en halve week allemaal meegemaakt hebben. De tocht door de Fjorden en langs vele eilanden is prachtig en langzaam wordt het donker.
Een beetje gek gevoel, we slapen voor het eerst met zijn drieën, Sophie hebben we in Bergen gebracht en zal daar 5 maanden studeren en genieten van dit fantastische land. Uiteindelijk maakte zij de wandeling die wij niet gemaakt hebben naar de Troltunga, we komen zeker terug om noordelijker te gaan, de Geiranger lonkt.
Hier onder zie je de etappes zoals we die in Noorwegen hebben afgelegd, het Geirangerfjord en de kustroute staan op onze verlanglijst. Nu in 2021 eerst maar afwachten wanneer en of we weer op vakantie mogen.
